Cemaat ve Demokrasi

Cemaat Türkiyedeki muhafazakar guruplar içinde (hatta tüm siyasi-ideolojik-dini) guruplar içerisinde eğitim seviyesi ve uluslararası tecrübesi en yüksek gurup diyebiliriz. Bugün cemaatin üst kadrolarının yaşadığı Almanya, İngiltere, Amerika gibi ülkeler dünyanın « demokrasi » merkezi olarak kabul edilmekte. Dolayısıyla cemaatin de bu demokrasi kültüründen fazlasıyla nasibini almış olacağına beklemek çok da yanlış olmaz. Peki durum gerçekten de öyle mi? Gelin inceleyelim.   

Günümüzün değerli düşünürlerinden Emre Uslu 27 Temmuz 2025 tarihindeki bir tweet’inde “Ben Cemaatin var olmasını yaşamaya devam etmesini istiyorum. Bunun Müslümanlar ve Demokrasi için değerli olduğuna inanıyorum” diyor. Yine bu "değerli düşünür" açtığı odalarda « cemaatin Türkiye’ye demokrasi getireceğini ve bu nedenle varlığını desteklediğini » defaatle söylüyor. Demokrasi denen kavram da tartışmalı. Dolayısıyla ben demokrasiden ne anladığımı kendi hayatımdan örnek vererek anlatmak istiyorum. 

9 yıldır Fransa’da yaşıyorum. Dolayısıyla hemen hemen karşılaştığım her olayda Türkiye ile Fransa’yı karşılaştırıyor-kıyaslıyorum. Fransa’nın kendine özgü sorunları olsa da Türkiye ile kıyasladığımda hiç alışkın olmadığım kadar insan hakları konusunda hassas bir ülke. Müslüman ve Türk kimliğimle kendi ülkemde hissetmediğim kadar Fransa’da kendimi mutlu ve huzurlu hissediyorum (KHK’lı değilim, Türkiye’de hukuki bir kısıtlamam vs yok!) Şayet bu huzurun temelinde demokrasi varsa bende bu demokrasiyi ülkemde görmeyi çok isterim. (Son cümlem size tanıdık geldi mi ? Malumunuz bize hep anlatılırdı! « Türkler-Müslümanlar anadoluyu kılıçla değil gönülle fethettiler diye! » O kadar dürüst-güvenilir ve iyi kalpliymiş ki atalarımız, onları görenler « madem sizin inançlarınız size bunları emrediyor o zaman bizde sizin inancınıza geçelim » demişler! Umarım atalarım beni linçlemez. Çünkü geçmişte onlara ve değerlerine gıpta ile bakılırken bugün roller değişmiş! Ben başka ırk ve dinden olan insanların değerlerine gıpta ile bakıyor, ülkemde görmek istiyorum!)

Bilge insan Emre Uslu’nun dediği gibi « cemaat gerçekten ülkeye demokrasiyi getirebilir mi ? » Bunun için cemaat ile demokrasi kavramının ne kadar uyumlu olduğuna bakmamız gerekmekte. Örneğin cemaat demokratik bir yapı mı? Demokratik yapıdan kasıt sadece yöneticilerin seçimle belirlenmesi değil. Örneğin “cemaatin içinde eşcinsellere-ateistlere-non muslim lere vs ne kadar yer var?” Sadece bu soru bile cemaatin ülkeye demokrasi getirip getiremeyeceğinin cevabını vermekte. 

Cemaatin yönetim biçimi cemaatin demokrasi ile uyumu hakkında bir diğer referans noktası. Örneğin Hocaefendinin de içinde olduğu Pakraduni tartışmaları, büyü muhabbetleri, 50 yaşındaki insanlara dayak atılmasını vs demokraside nereye koyacaksınız? Örneğin bir Fransıza Almana bu muhabbetleri anlatsanız konunun muhatapları için ne düşünürler? 

Bir diğer husus eşitlik, şeffaflık, özgürlük. Mesela cemaat üyeleri ne kadar eşit? İnsanları « maraba » diye eleştirenler maraba kültüründen ne kadar farkları var? Monarşilerde olan prens ve prenses kültürü cemaatte yok mu? Cemaatin içerisinde ayrıcalıklı bir gurup yok mu? Herkes düşüncesini özgürce dile getirebiliyor mu? Sorular uzar gider.

Cemaat eksenli eleştiriler sanki yeniymiş gibi konuşulmakta. Fakat dünya tarihine baktığımızda bu tartışmaların yeni olmadığını görüyoruz. Örneğin Fransız ihtilali bunun bir yansıması. İhtilalden önce toplum üç parça idi. Ruhban sınıfı(din) – Soylular(ağalar!-zenginler-yöneticiler) ve Halk. Tanıdık geldi mi?  Bir avrupa ve demokrasi güzellemesi yapmıyorum. Sadece batı medeniyetini-demokrasiyi getireceklerini iddia edenlere neyi vaad ettiklerini ve ne olduklarını göstermeye çalışıyorum. Yani millete umut tacirliği yapan ve bu tacirlik üzerinden kendilerine güç devşirenlerden bahsediyorum. 

Cemaat dini (islami) bir oluşum ve dinin kendisi zaten demokrasiye karşı! Türkiye’deki her muhafazakarların yaptığı gibi Cemaatte kendini Osmanlının yükselme devri ile özleştirip islamın farklılıklara karşı olmadığını savunacaktır! Ama unutmamak gerekir ki Osmanlı da demokrasi yoktu! Monarşi vardı! Dolayısıyla cemaat demokrasi muhabbetleri ile önce kendine sonrada herkese yalan söylüyor. Yıllardır kendi monarşisini inşa ediyor ve buna karşı çıkanlarla savaşıyor! Demokrasi yalanları ile elde edebileceğiniz şey günün sonunda anca cemaatin bugün ki hali olur! Hikaye tanıdık geldi mi? AKP de demokrasiyi getirecekti!

Cemaatin demokrasi getireceği iddiası ünlü analizci Emre Uslu’nun kendi argümanları için oluşturduğu bir söylem. Muhtemelen bir çok cemaat üyesi bu bizim söylemimiz değil diyecektir. Üzücü olan bugün bir çok insan değerli düşünür Emre Uslu’nun bu iddiasını kabullenmekte.Türkiye’ye bir bahar gelecekse bunun cemaat eliyle geleceğine inanmakta. Bırakın baharı getirmeyi, insanlara kabusu yaşatan cemaati eleştirenler linç edilmekte. Her ne kadar kendilerini Türkiye’nin en eğitimli gurubu gibi görseler de, “Batı medeniyeti”nin izlerini taşıdıklarının şovuna girseler de karşımızda duran resim, klasik bi Türkiye resmi! Bugün eleştirdikleri her şeyi bünyelerinde barındırıyorlar! İçlerinde tabi ki çok kıymetli insanlar vardır! Tıpkı eleştirdikleri AKP lilerin içinde olduğu gibi! Veya Türkiyede olan binlerce güzel insan gibi! Ama nasıl ki Türkiye’de iyi insanlar baştacı edilmiyor, bir avuç muhteris köşeleri kaptı ve kimseyle paylaşmak istemiyorsa aynı tablo cemaatte de mevcut!

Kendilerini özleştirdikleri o “Anadolu İrfanı”nın eşsiz tanımlamalarından biriyle yazımı sonlandırıyorum. 

İlim ilim bilmektir,  İlim kendini bilmektir! Sen kendini bilmezsen, Ya nice okumaktır? (tabi adamlar irfan sahibi nasıl “Okumuşsun ama adam olamamışsın” desinler)

-Fitneci