Kadınlar, Erkekler, Deizm ve Feminizm

Hatırlanacağı üzere son zamanların en popüler konusu: Gençlik deist mi oluyor? Müslüman kızlar feminizme mi yöneliyor? şeklinde. Burada ilk görüşte dikkati çeken şey insan yaşamında çok önemli bir aşama olan kimlik inşasının yine inançlar üzerinden ele alınması. Bundan daha vahimi ise bu ideolojilerin adeta cinsiyetler arasında taksim edilmesi, ideolojiler üzerinden sanki cinsiyet ayrımcılığına gidilmesi. Bu yazıda özellikle muhafazakâr toplumda revaçta olan bu iki konuya değinmek istiyorum.

Siyasi ve dini otorite Türk gencine toz kondurmayıp bunu bir sapıklık, ahlaksızlık, ateizmden önceki son durak olarak tanımlasa da meselenin toplum tabanında geniş yankı uyandırması salt inkarla geçiştirilecek gibi görünmüyor. Deizm, evrenin bir yaratıcı tarafından yaratılıp daha sonra bu yaratıcının insanı kendi başına bıraktığını kabul eden felsefi bir akım olarak tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre Deizm peygamberleri ve kutsal kitapları da reddetmektedir. Herkesin hemen hemen mutabakat sağladığı bu Deizm tanımına ben katılmıyorum. Eğer bu tanımı doğru kabul edersek dini kabul ve aidiyetin en temel esaslarından olan peygamber ve kitaplara inanmayı reddeden bir akımı dini otorite olan Diyanet’in sapıklık olarak tanımlaması gayet doğal. Evet bu İslam’a uygundur Tanrı’ya inanın yeter mi diyecekti Diyanet? Kuran’ı tefsir ederken olmazsa olmaz üç temel prensip/kaide vardır: Siyak, sibak ve sebebi nüzul. Yani ayetin öncesi, sonrası ve iniş sebebi.  Bu üç prensibi/kaideyi temel almadan bağlamdan kopuk yapılan bir tefsir ne kadar sağlıklıysa Wikipedia’dan doğrudan alıntıladığımız Deizm tanımı da o kadar sağlıklıdır.

Deizmi anlamak için onu ortaya çıkaran sebepleri, neye tepki olarak ortaya çıktığını ya da Hegel’in deyimiyle çağın ruhunu anlamalıyız. Dinin ete kemiğe bürünmüş biçimi olan peygamberleri inkâr etmek ve faturayı onlara kesmek hiç de adil değil. Dini araçsallaştıran, insanların Tanrı inancını kendi politik hedefleri için kullanan, ahireti ikinci bir yeryüzü tapusu gibi dağıtan kiliseye karşı bir tepki olarak doğan Deizm’de Tanrı ile insanlar arasındaki engelleri ortadan kaldırmak ve yaratıcıya doğrudan aracısız olarak ulaşmak temel gayedir. İnsan doğrudan yaratanına kendisi ulaşabilir ve saf inancını sömüren bu kurumsal yapıları aradan çıkartabilir. Deizm’de mutlak peygamber inkârı da yoktur. Peygamber de insandır ve hata yapabilir. Hz.Musa’nın Mısırlı bir Kıptiyi öldürmesi, Kuran’da biz seni desteklemeseydik sen de onlara az da olsa meyil ederdin gibi ayetler peygamberlerin de hata yapabildiklerini gösterir. Deizm özünde budur ve iyi bir şeydir öcü falan da değildir. Aslında sorun bizim bireysel ve toplumsal aydınlanmamızı yeni yaşıyor olmamızdır. Fetö gibi oluşumlar ya da kült olarak tanımlanabilecek tarikat ve cemaatler bu bağlamda Hristiyanlıktaki ruhban sınıfına benzetilebilir. Bu yapılardan kurtulup birey olamadığımız ve iç aydınlanmamızı yaşayamadığımız sürece maalesef sömürülmeye de devam edeceğiz.

Diğer bir husus da feminizm akımının bugün muhafazakâr toplum kesimleri arasında giderek kök salmış olmasıdır. Hatta bu akım da maalesef bugün din üzerinden bir bölünmeye giderek Müslüman-seküler feministler olarak ayrı bir görüntü sergilemektedir. “Kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik muhtelif ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket” şeklinde tanımlanan feminizmin bizim gibi ata erkil, erkek egemen toplumlarda filizlenip boy atması elbette olumlu bir gelişme. Ama meselenin yine aidiyetler üzerinden ele alınıp daha farklı ayrışmalara sebebiyet vermesi de oldukça düşündürücü. Bu konuda ikinci husus ise yine cinsiyet üzerinden bir bölünmeye ve kutuplaşmaya gidilmesi. Mesela ben bir erkek olarak neden feminist olamayayım? Halbuki araştırınca ne kadar büyük bir feminist olduğumu anladım. Örneğin ben hep İslam’da kadınların da çok eşli olabileceğini savunurdum. Buna ulemanın karşı çıkışı genelde çocuğun hangi erkekten olacağının belirlenememesi yüzündendi. Bugün artık böyle bir tespit yapmak çok kolay yani bu argümanın da hiçbir geçerliği kalmadı.

İşte bu sekter (bölünmeci /kutuplaştırı) anlayışa sebep olan bence en önemli husus kendimizi hala aidiyetler üzerinden tanımlama alışkanlığımıza devam ediyor oluşumuzdur. Dün Gülenist bugün Feminist, dün Deist bugün Agnostik yarın Ateist.. Sonu ‘izm’le biten bu akımlar üzerinden kendimizi ifade ettiğimiz, çevremizdeki insanları Gülenist-Anti-Gülenist, Deist-Anti-Deist olarak damgalamaya (stigmatization) devam ettiğimiz sürece sanırım asla birey ve kendimiz olamayacağız! Aslında bu tür akımlar insanlığın özündeki evrensel iyiyi, insanlığın vicdan damarını temsil etmektedir. Bu akımlar sadece bunu daha sistemli, örgütlü ve yüksek bir söyleyiş kazandırarak ifade etmektedir. Yabancı dil öğrenirken sıklıkla karşılaştığımız “tip of the tongue” yani dilimin ucunda olgusu gibi biz de bu akımları tanıdıkça aslında ben de bunu arıyordum, tam da beni anlatıyormuş gibi olmamız işte bu yüzdendir. Zaten bu akımlara öncülük eden kişiler de çoğu zaman yeni bir akım oluşturayım diye de ortaya çıkmamıştır. Ama bu insanların söylemleri maalesef ya bilerek çarpıtılmış ya da bir şekilde kimi hiziplerin kendi politik hedefleri doğrultusunda idealize edilmiş ve yanlış lanse edilmiştir. Örneğin Niçe'de inançlı bir kişilikti hatta babası Luteryan rahipti. Ancak babasını çok küçük yaşta kaybetmesinin neden olduğu travma ve o günkü yanlış bir takım dini uygulamalar dini sorgulamasına neden oldu. Sonunda Hristiyanlığın köle ahlakına (aslında o günkü dini anlayışa) savaş açtı. Yani dinin özüne ruhuna değil pratikte de facto yaşanan dine karşı çıktı. Ama bunun neticesinde “Ateizmin babası” olarak lanse edilmekten kendini kurtaramadı.

Aslında bu kişiler Nurettin Topçu’nun ifadesiyle “insanlığın yolunu aydınlatan, insanlığının önünden yürüyen mistikler” olarak toplum hafızasında yer etmesi ve yad edilmesi gerekirken bugün bambaşka bir boyut kazanarak adeta ideolojik hareketlerin mimarları konumuna getirilmiştir. O yüzden bunların ifade ettiği içeriği kabul etmekle beraber sonu ‘izm’le biten bir ideolojiyle inançlarımızı veya aidiyetlerimizi kesin sınırlar içine almak ve kendimizi sınırlandırmak eski aidiyetlerden bir tık üste gibi görünse de bence bireyselliğe vurulan bir başka darbedir.

Yine her saniyesine, her dakikasına hükmedemesem de her anına şahit olduğum kendi hayatıma referans vererek konuyu bağlamak, kendi açımdan bir sonuca götürmek isterim. Hayatımın 3 yılı hariç hiçbir döneminde ideolojik anlamda bir baltaya sap olamadım. 3 yılı kapsayan bir süreç de sadece Fetullahçı olduğum doğrudur. Bugün ise böyle olmamakla beraber bundan pişman da değilim. Ama insanlığın evrensel iyiliğine katkı sunan, bunun için çabalayan herkese sevgi saygı besledim, onları kendime idol olarak aldım. O yüzden Sokrat da benim Muhammed de benim Ebuzer de Spartaküs de Niçe de hepsi benim…

-Abdulvahap YILDIRIM                                         Twitter: @muabdullah60

--------------------------------------------------------------------------------------------

Sorumluluk reddi: MFP blogda yazılan tüm yazılar yazarların şahsi

görüşleridir, MFP’nin ve platformdaki diğer yazarların görüşlerini ifade etmez.

--------------------------------------------------------------------------------------------